Op woensdag 8 september 2021 berichten de media over het tragische overlijden van Clarinda. De jonge moeder wordt in Den Bosch, midden op straat, in het bijzijn van haar eenjarige dochter doodgestoken. In de berichtgeving die volgt lezen we alles over het werk en de toekomstdromen van de vermoedelijke dader, haar ex-vriend: “Wat is er misgegaan?”, vraagt het AD zich af. Wat er misgaat is dat er in Nederland gemiddeld iedere 10 dagen een vrouw wordt vermoord vanwege haar ‘vrouw-zijn’. Omdat zij kiest voor háár toekomstdromen. In 60% van de gevallen is de dader de (ex)partner. Deze vorm van moord heet femicide: een begrip dat je misschien nog niet kent omdat Nederland de cijfers niet officieel registreert en de media er nog weinig over berichtten. Femicide rukt (vaak jonge) vrouwen weg uit het leven van henzelf, hun families, vrienden, collega’s en in sommige gevallen ook van hun kinderen. Clarinda is één van de vele slachtoffers. Maar ze was zoveel meer dan dat..

In 2016 interviewde ik Clarinda –mijn ambitieuze, bevlogen, slimme, grappige en zorgzame oud-huisgenoot– voor Ambitieuze Meisjes Magazine over haar studies, haar werkervaring en haar ambities voor de toekomst. Ze is op dat moment 29 jaar en werkt als Gezinsmanager bij Jeugdbescherming. We publiceren het interview nu opnieuw, ter nagedachtenis aan Clarinda. In haar eigen woorden lees je wie ze was, waar ze van droomde en wat zij heeft bijgedragen aan de betere wereld die ze zo graag wilde zien. Onze gedachten gaan uit naar haar nabestaanden.

Interview door: Lotte Rensen

Al op de middelbare school koos je voor een sociaal profiel. Waar komt je interesse voor deze sector vandaan? 

Op de middelbare school was ik meer met andere dingen bezig; met ballet, vrienden en mijn bijbaantje. Ik liep er soms de kantjes van af en deed alleen iets als het écht nodig was. Als ik terugkijk zie ik toch dat ik toen al presentaties hield over maatschappelijke onderwerpen, zoals over Theo van Gogh’s film ‘Submission’. Ook herinner ik me dat mijn Rooms-Katholieke school meedeed aan een actie voor Dance4Life, waarbij het doel was dat er meer awareness kwam bij jongeren over hoe zij hoe hiv/aids konden voorkomen. Mijn school weigerde condooms uit te delen, wat een onderdeel was van deze actie, uit angst voor de reacties van ouders. Ik zocht hierin de confrontatie op met mijn school en ben vervolgens samen met een vriendin alsnog condooms gaan uitdelen. Als klein meisje van zes ben ik er een keer op een bruiloft vandoor gegaan met een schaal zalm, om deze aan een dakloze man te geven. Die er overigens totaal niet op zat te wachten, haha! Maar dat is denk ik de aard van het beestje.

“Ik ben altijd nieuwsgierig geweest naar waarom mensen doen wat ze doen en kan niet tegen onrecht. Ik wil me graag inzetten om de wereld een beetje beter te maken.“

Je hebt een BA. in Social Sience en een MA. in Criminologie. Kun je wat meer vertellen over je afstudeerprojecten en de redenen dat je koos voor deze specifieke onderwerpen? Welke resultaten van deze onderzoeken zijn je het meest bijgebleven? 

Voor mijn BA heb ik onderzoek gedaan naar de gevolgen van echtscheiding voor kinderen. Een echtscheiding is nooit leuk: het leven van het gezin staat op zijn kop door alle veranderingen, bijvoorbeeld door de verhuizingen. Maar het meest schadelijk zijn de ruzies nog voorafgaand aan de echtscheiding, en in sommige vallen ook na de echtscheiding. Ouders zijn zo bezig met elkaar dat ze de belangen van de kinderen niet meer voorop kunnen stellen. Kinderen kunnen het gevoel krijgen te moeten kiezen tussen ouders. De loyaliteitsproblemen kunnen zorgen voor directe gedragsproblemen bij de kinderen, maar dit hoeft niet. Wel kan het zijn dat de kinderen op latere leeftijd hinder hiervan ervaren, bijvoorbeeld in het aangaan van relaties.

Voor mijn MA heb ik onderzoek gedaan naar eergerelateerd geweld onder Turken in Nederland. De emancipatie van migranten- en/of moslimvrouwen staat hoog op de politieke agenda. Van moslimvrouwen wordt veronderstelt dat zij onderdruk worden en minder rechten en mogelijkheden hebben dan moslimmannen. Hierdoor zouden zij eerder slachtoffer worden van eergerelateerd geweld. Door het stimuleren van emancipatie wordt geprobeerd dit geweld tegen te gaan. Wat me het meest is bijgebleven is dat door de vrouw sterker te maken, eergerelateerd geweld ook juist zou kunnen toenemen. Vrouwen hebben tegenwoordig wel meer rechten, maar de kernidentiteit van de Turken is niet/beperkt veranderd. Heersende normen en waarden worden doorgegeven aan de jongere generaties, door opvoeding. 

Had je tijdens je afstudeerfase al een duidelijk beeld van waar je na je studie terecht wilde komen en hoe heb je deze ambitie gerealiseerd?

Tijdens mijn studie had ik nog geen idee waar ik wilde gaan werken. Ik heb mijn gevoel en interesses gevolgd en zo ben ik bij de master Criminologie terecht gekomen. Direct na mijn studie ben ik eerst gaan reizen. Ik heb vervolgens een jaar administratief werk gedaan. Al snel kwam ik erachter dat een 9-5 kantoorbaan met iedere week dezelfde werkzaamheden niks voor mij is. Om toch ergens voldoening uit te halen en energie van te krijgen ben ik vrij snel bij Bureau Jeugdzorg bezoeken gaan begeleiden tussen ouder(s) en kinderen. Ik merkte dat dit me goed af ging. Ik was duidelijk, kon goed benoemen wat ik zag gebeuren in de interacties tussen ouder(s) en kinderen en had een goed contact met de gezinnen met verschillende achtergronden en problematiek. Via Bureau Jeugdzorg ben ik met Jeugdbescherming in contact geraakt en zo is het balletje gaan rollen.. 

In 2011 won je de Jong Burgerschap Award. Kun je hier iets meer over vertellen? Waarom werd je genomineerd? 

In dat jaar was ik afgestudeerd en net terug van mijn reis. Ik had een duidelijke visie op de Nederlandse samenleving: dat wij in Nederland, door het verschil aan te brengen tussen mensen en hen te catergoriseren als ‘allochtonen’ en ‘autochtonen’, polarisatie in de hand werken. Nederland vindt het vanzelfsprekend, maar in heel veel landen geven ze geen naam aan de kinderen van de nieuwkomers die gewoon geboren zijn in het land. Veel mensen voelen zich een tweederangsburger, als je een verschil maakt tussen mensen. Door te reizen zie je hoe het ook anders kan en ben je je meer bewust van hoe het in je eigen land gaat. Ik merkte dat er een wij-zij cultuur in Nederland is en dat er veel vooroordelen zijn over de ‘ander’. Samen met een aantal anderen heb ik een project opgezet met als doel meer begrip en toenadering tot elkaar te creëren. Veel mensen bleken zich hierin te herkennen, waardoor er veel mensen op onze evenementen en acties af kwamen en/of reageerden. Jammer om te zien dat we nu jaren verder nog steeds zo verdeeld zijn in Nederland en er veel onbegrip is voor elkaar.

Kun je kort beschrijven hoe een werkdag bij Jeugdbescherming eruit ziet voor jou?

Geen dag is hetzelfde. In mijn werk ga ik bij gezinnen op huisbezoek, langs scholen, naar de rechtbank, organiseer ik overleggen, ben ik ook op kantoor voor rapportage en overleg. Daarnaast heb je ook regelmatig de bureaudienst en handel je spoedzaken af. Wanneer er een crisis is in één van je eigen zaken gooi je je agenda om.

Je voert je werk uit als professional, maar je bent natuurlijk ook mens. Hoe bewaar jij afstand tussen jezelf en cliënten en hoe voorkom je dat je werk mee naar huis neemt? 

Dat is de kunst inderdaad; die afstand en nabijheid. Ik wil de gezinnen begrijpen en zoek toenadering, maar tegelijkertijd geef ik ook mijn grenzen aan. Het is heel belangrijk dat gezinnen weten wat ze kunnen verwachten: waarom ben ik er en wat gaat er gebeuren. Soms grijpt me een situatie me emotioneel aan, dat is normaal. Het is dan belangrijk dat je er niet mee blijft lopen en dat je dit deelt in je team.

Inmiddels werk je in een senior functie, maar hoe was het om als junior aan de slag te gaan net na je studie? Wat waren de uitdagingen in het begin?

Ik was al even klaar met mijn studie toen ik bij Jeugdbescherming aan de slag ging. Ik ben er begonnen met een traineeship en na twee maanden werd ik gevraagd voor een zwangerschapsvervanging. Waar je normaal kan opbouwen, werd ik in het diepe gegooid door gelijk het werk van een medewerker volledig over te nemen. Dit zorgde er wel voor dat ik direct prioriteiten moest stellen, wat is nú belangrijk en wat kan nog wachten tot volgende week. Als gezinsmanager ben je niet autoritair. We willen juist de samenwerking met gezinnen aangaan. Wel is het belangrijk dat je je grenzen aangeeft en duidelijk bent naar gezinnen toe. Dit is in het begin wel lastig, omdat je nog zoekende bent naar je rol als gezinsmanager. Wat is mijn verantwoordelijkheid en wat is die van het gezin zelf, school, hulpverleners en andere betrokkenen? En wat moet ik doen als er sprake is van agressie? Naarmate je er langer werkt heb je meer kennis van gesprekstechnieken en doe je meer ervaring op, ook van collega’s, waardoor je beter weet hoe te handelen.

Wanneer ben jij ‘succesvol gelukkig’ (in 2016 de pay-off van AM, red.) in je werk? Met andere woorden, wanneer ga jij met een goed gevoel naar huis na een dag werken? 

Wanneer ik met een goed gevoel naar huis ga is wanneer ik een verschil heb kunnen maken. Dat ik bijvoorbeeld beide ouders samen aan tafel heb gekregen –  na maanden ruzie of juist geen contact – om het te hebben over het welzijn van de kinderen en er duidelijke afspraken zijn gemaakt. Of wanneer je merkt dat het gezin een positieve verandering mee maakt doordat ze hard aan de slag zijn met hulpverlening. Wat me ook altijd energie geeft is wanneer ik meer zicht heb gekregen in de patronen van het gezin – wat maakt dat dingen zo gaan – en dat het gezin zich hierin herkent. Bij Jeugdbescherming kijken we erg naar de krachten van een gezin. Er zijn altijd dingen die wél goed gaan en die wil je versterken. Het is fijn wanneer je gezinnen weer hoop kan geven in de toekomst.

Hoe kom je thuis? Wat doe je om te ontspannen na een werkdag? En hoe vind/behoud je de balans voor jezelf? 

Vitaliteit is een belangrijk punt binnen onze organisatie. Het is erg belangrijk om goed voor jezelf te zorgen en dat je weet waar je energie van krijgt en wat je energie kost. Ik krijg energie van sporten, reizen en met mensen omgaan die erg positief zijn ingesteld (vrienden en familie). Naast sporten is het ook belangrijk om voldoende te slapen en gezond te eten.

Wie is voor jou een voorbeeld in jouw werkveld? 

Mijn eerste leidinggevende, Joke, heeft me erg geïnspireerd. Zij keek naar ieders kwaliteiten in plaats van alleen te focussen op zwakkere punten en leerdoelen. Ze was van mening dat wanneer je inzet op de kwaliteiten en kijkt waar de ambities liggen van medewerkers je het beste in hen naar boven kan halen. Wat ik gemerkt heb is dat je zoveel energie krijgt, je je ook beter ontwikkelt op je zwakkere punten. Ik haal mijn inspiratie uit een ieder die op zijn of haar eigen manier zich inzet voor de samenleving.

Als je een dag kon ruilen met een ander Ambitieus Meisje, en een dag compleet iets anders kon doen, welk beroep zou je dan wel voor een keer willen uitvoeren? 

Ik heb altijd gezegd dat advocaat of rechter me ook wel leuk lijkt, maar dat is wellicht niet iets héél anders. Waar ik echt bewondering voor heb, zijn Ambitieuze Meisjes met een eigen bedrijf. Dat vind ik heel stoer! Maar als ik iets moet kiezen wat me echt leuk lijkt en totaal iets anders is dan wil ik wel als piloot of stewardess de wereld over gaan.

Het lijkt me super om internationaal meetings en lezingen bij te wonen en het gesprek met elkaar aan te gaan over maatschappelijke vraagstukken. Zoals: hoe kindermishandeling, radicalisering en criminaliteit tegen te gaan en emancipatie te bevorderen.

Iedereen kent wel de verhalen over de jeugdzorg uit het nieuws. Is jouw vak iets waar je met trots over vertelt op verjaardagen? Heb je last van het stigma? 

Gelukkig heb ik het nog niet zo vaak meegemaakt, maar het is me wel eens overkomen dat me op feestjes werd gezegd: ‘Jij plaatst kinderen uit huis toch’. Mensen komen wel vaak met slechte voorbeelden. Dan willen ze van mij weten waarom er zo gehandeld is. Ik heb geleerd me daarvan te distantiëren. Ik er trots op wat ik doe en vertel ik graag aan mensen die dicht bij mij staan wat mijn werk inhoudt.

Jij zet je met jouw werk in om de wereld voor anderen een beetje beter te maken. Steeds meer Ambitieuze Meisjes voelen, net als de rest van onze generatiegenoten, de drang om ‘goed te doen’. Nu kunnen/willen we niet allemaal in een maatschappelijke organisatie werken, dus wat is jouw tip voor Meisjes die ze kunnen toepassen om in ieder geval de wereld om hen heen mooier te maken?

Het zit hem denk ik al in kleine dingen. We weten niet hoe de ander zich voelt of wat er achter de voordeur gebeurt. Wat een verschil zou kunnen maken in iemand zijn of haar dag is bijvoorbeeld simpelweg een praatje te maken met een buurvrouw die alleen woont en zich wellicht eenzaam voelt. Je vrienden, familie of kennissen te helpen zonder er iets voor terug te willen. Ik merk dat onze generatie soms egoïstisch is en erg op zoek is naar meer en beter. Ik ervaar dat cadeautjes geven leuker is nog dan zelf cadeautjes krijgen.

---

Uit respect naar de nabestaanden en de privacy van Clarinda hebben we er bewust voor gekozen om haar achternaam en de portretfoto die in 2016 bij het interview stonden niet opnieuw te plaatsen. Wij geloven dat de woorden van Clarinda voldoende illustreren wie zij was. Gelieve niets uit de bovenstaande inhoud te dupliceren, zonder nadrukkelijke toestemming van de auteur.